ترکیبات کانابینول (حشیش، بنگ، ماری جوانا)
شاهدانه (Hemp) و با نام علمی Cannabis Savita گیاهی دوپایه (نر و ماده جدا از هم)، علفی و یکساله به ارتفاع ۱ تا ۳ متر است که از قسمت های مختلف آن موادی همچون حشیش، بنگ و ماری جوانا تهیه می شود. مواد مخدر اصلی در تمامی این ترکیبات THC (Dleta-9- tetrahydrocannabinol) بوده و همگی جزو مواد مخدر توهم زا طبقه بندی می شوند و علاوه بر THC در حدود ۴۰۰ ماده شیمیایی دیگر در آنها وجود دارد. از این مواد معمولا در داخل سیگار مورد استفاده قرار می گیرد.
ماری جوانا (Marijuana) با نامهای کوچه بازاری همچون pot, weed, reefer, grass، MJ, herb و Texas tea, ganja, mary jone, MJ و غیره) وجود دارد. این ماده مخلوط خرد شده ای از برگ، ساقه، دانه و گلهای گیاه شاهدانه بوده (به رنگ سبز، قهوه ای یا خاکستری) و حدود ۳ درصد THC دارد.
حشیش: (Cannobin) این ماده رزین چسبانکی است که از گل های ماده شاهدانه بدست می آید و در حدود ۶/۳ درصد (تا ۲۴ درصد THC (دارد.
بنگ : (Bhang) معمولا مخلوطی از برگ و سرشاخه گلدار جنس ماده (گاهی همراه با گل آذین جنس نر) بوده و مقدار THC آن ۵ تا ۱۰ درصد است.
اثرات و نشانه های مصرف ترکیبات کانابینول (ماری جوانا، حشیش، بنگ): قسمت های مختلفی از مغز، خصوصا نواحی مربوط به درک لذت، حافظه، افکار، تمرکز، حس ها و زمان و هماهنگی حرکات (مخچه) دارای گیرنده های کاربینوئید بوده و THC موجود در این مواد بر روی این گیرنده ها اثر می کند. در کمتر از چند دقیقه پس از استعمال، THC وارد گردش خون و مغز شده و اثرات آن ۱ تا ۲ ساعت باقی می ماند. در ابتدا ضربان قلب شخص از ۷۰ تا ۸۰ بار در دقیقه به ۱۰۰ تا ۱۶۰ بار در دقیقه رسیده و فشار خون افزایش می یابد. به دلیل متسع شدن عروق (خصوصا چشم) چشم ها قرمز و پر خون می شوند. از طرفی بدلیل تاثیر بر روی مرکز لذت یا سیستم پاداش مغزی (همان مرکزی که در پی خوردن، نوشیدن یا دیدن به شخص احساس لذت و خوشی دست می دهد) شخص احساس سرخوشی (Euphoria) و سرحالی و انرژی خاص پیدا می کند و صداها یا رنگ ها شدیدتر احساس شده و زمان آهسته می شود و حس درد کاهش می یابد. همچنین به شخص احساس خشکی شدید دهان دست داده و شدیدا گرسنه یا تشنه می شود. دستها ممکن است لرزش پیدا کرده و سرد شوند. سرخوشی افوری معمولا چند دقیقه بیشتر طول نکشیده و سپس شخص خواب آلود یا شل می شود. گاهی ممکن است اضطراب، ترس، سوء ظن و یا حملات پانیک دیده شود. با بیشتر شدن مقدار ماده مصرفی شخص دچار هذیان و توهم شده و پرش های عضلانی رخ می دهد و تنشج، اغما، فشار خون بسیار بالا نارسای حاد کلیه، اختلال فعالیت قلبی و در نهایت مرگ در مسمومیت شدید بروز می کنند.
خطر دود قلیان برای افراد مصرف کننده
افرادی که علاقه مند به مصرف قلیان هستند و توتون و تنباکوی زیادی دود می کنند بهتر است بدانند در معرض خطر سرطان قرار دارند دود این ماده سمی نیز برای اطرافیان وی خطرناک و کشنده است
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت گفت: استعمال برگ تنباکو سبب بروز ابتلا به سرطان خون میشود، به طوری که مصرف کنندگان بعد از سه تا چهار سال به این نوع سرطان مبتلا خواهند شد.
خسرو صادق نیت ظهر با بیان این مطلب که ۸۰ درصد مواد افزودنی به برگ تنباکو را ترکیبات آراماتیک، بنزن و فلزات سنگین و سرطان زا تشکیل میدهد، اظهار کرد: استعمال برگ تنباکو سبب بروز ابتلا به سرطان خون میشود، به طوری که مصرف کنندگان بعد از سه تا چهار سال به این نوع سرطان مبتلا خواهند شد.
وی در ادامه با بیان این مطلب که دود تنباکو معادل مصرف ۱۰ تا ۲۰ نخ سیگار است، گفت: بسیاری از مردم عامه بر این باور هستند که دود قلیان چون از روی آب میگذرد خطری برای سلامتی جسم ندارد در صورتی که این آب دمای دود را میگیرد و تا عمق ریه نفوذ پیدا میکند.
صادق نیت بااشاره به این مطلب که در ترکیبات تنباکو که هم اکنون در بسیاری از باغ سراها و رستوارن ها در حال عرضه است مواردی از داروهای راونگردان نیز مشاهده شده است، گفت: در بازرسی های انجام شده از دو قهوه خانه و اماکن سنتی یک وانت گراس و حشیش کشف شد.
وی با بیان اینکه قلیان دریچه ورود به دخانیات است ظهار کرد: این مراکز بدون اینکه فرد متوجه شود مواد را به تنباکو اضافه می کنند و جوانان را به اینگونه وابسته قلیان می کنند.
اوتیسم: علائم، تشخیص و درمان
اوتیسم گروهی از اختلالات تکاملی مغز است که ایجاد ارتباط و تعاملات اجتماعی را دشوار میسازد. اختلال طیف اوتیسم یک بیماری عصبی است که توانایی فرد برای برقراری ارتباط ، تعامل و رفتار مناسب با دیگران را در موقعیتهای اجتماعی تحت تاثیر قرار میدهد. تقریبا یک نفر از ۶۸ کودک در ایالت متحده آمریکا مبتلا به اوتیسم هستند و این شرایط در پسران پنج برابر بیشتر از دختران شایع است. اوتیسم بر اساس اختلال در مهارتهای اجتماعی، ارتباطی و رفتارهای محدود شده و تکراری همچون دست زدن و اصرار در همانندی مشخص میشود. بسیاری از کودکان نیز پاسخهای حسی غیر معمول دارند. در نسخههای نهایی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، متخصصان این شرایط را در گروههای مختلفی طبقه بندی کردهاند زیرا همه آنها درجات متغیری از اختلال یکسان را دارند. با وجود بحثهای زیادی که درباره بیماری اوتیسم وجود دارد، هنوز شواهدی در مورد ارتباط واکسیناسیون یک کودک با رشد این بیماری پیدا نشده است.
نشانهها و علائم اوتیسم:
هیچ کدام از افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند با یکدیگر برابر نیستند اما بیشتر والدین متوجه نشانهها و علائمی در کودکان خود میشوند که ممکن است در میان همه افراد یکسان و شایع باشد. این نشانهها معمولا بین ۱۸ ماهگی تا ۳ سالگی بروز میکند.به عنوان مثال یک کودک ممکن است در مورد ارتباط چشمی، پاسخ دادن به صدا کردن نامش یا تعامل در بازیهای مختلف مشکل داشته باشد. مراقبان همچنین ممکن است متوجه شوند که کودکان از برقراری ارتباط و تعامل با سایر افراد لذت نمیبرند. با اینحال شکل خفیف این اختلال ممکن است تا زمانی که کودک بزرگتر نشده است مشخص نگردد و برخی از افراد در دوران بزرگسالی این بیماری را تشخیص میدهند. در بیشتر موارد این اختلال تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسیده است قابل تشخیص نیست. بعد از ورود کودک به مدرسه، مشکلاتی در مورد برقراری ارتباط به وجود میاید.
تشخیص اوتیسم:
روند تشخیصی برای هر فرد مبتلا به اوتیسم متفاوت است. در برخی از موارد ، متخصص اطفال ممکن است یک صفحه نمایش اوتیسم( اغلب یک نظرسنجی کوتاه با پاسخهای بله یا خیر است) را به کار گیرد و به دنبال نشانههای اوتیسم در فرد باشد. اگر نتایج حاصل از این بررسی مثبت باشد، خانواده به یک پزشک متخصص ارجاع داده میشود تا ارزیابیهای دیگر نیز صورت گیرد. زمانی که پزشک در حال تشخیص بیماری اوتسیم است، بر روی اطلاعات وگزارشهای مستقیم و نیز دادههایی که والدین در اختیار آنها قرار میدهد استفاده خواهد کرد.برای کودکان بزرگ تر ، برخی از کلینیکها ورودیهای مرتبط با کودکان را دریافت میکنند. این ورودیها شامل اطلاعات به دست آمده از مدرسه، دوستان و والدین است. اینکه کودکان چگونه با محیط پیرامون خود رفتار میکنند، نیز مهم است.کاری که آنها تلاش میکنند انجام دهند، تفسیر میشود و در کنار سایر اطلاعات به دست آمده قرار میگیرد تا مشخص شود که آیا کودک مورد نظر مبتلا به اوتیسم هست یا خیر.
یک تیم کامل پزشکی ممکن است به دنبال اختلالات دیگری باشند که اغلب همراه اوتیسم ایجاد میشود. این اختلالات شامل اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) ، کم توانی ذهنی ، صرع و افسردگی است. افراد مبتلا به اختلالات ژنتیکی خاص همچون سندرم X شکننده، سندرم توبروس اسکلروز و سندرم آنجلمن نیز ممکن است مبتلا به اوتیسم باشند.
درمان بیماری اوتیسم:
هیچ درمانی برای اختلالات طیف اوتیسم وجود ندارد. با اینحال، درمانهای آموزشی و رفتاری وجود دارد که ممکن است به کاهش نشانههای موجود کمک کند. تشخیص اولیه در این شرایط بسیار مهم است. یکی از درمانهایی که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد، تجزیه و تحلیل رفتاری کاربردی است که از جوایز مختلف برای تشویق افراد مبتلا به اوتیسم برای افزایش رفتارهای مفید و کاهش فعالیتهای مضر استفاده میکند. استفاده از والدین آموزش دیده برای درمان نیز میتواند موثر باشد. به عنوان مثال بر اساس مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۰، کودکانی که از درمان تجزیه و تحلیل رفتاری کاربردی استفاده کرده بودند، بهبود خوبی در زبان و رفتار خود تجربه کردند. در واقعیت، رویکردهای رفتاری بهترین روش برای درمان اوتیسم محسوب میشود زیرا همه ما به خوبی میدانیم که تغییر محیط اطراف کودک و تعامل با سایر افراد میتواند فرایند بیولوژیکی در مغز را تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط میتواند بر روی توسعه و شکل گیری مغز به روشهای مختلف تاثیر بگذارد. داروها ممکن است نتواند نشانههای اصلی اوتیسم همچون مشکل در ارتباطات را برطرف کند اما قادر است نشانههایی همچون کج خلقی و زودرنجی را درمان کند. سازمان غذا و داروی آمریکا دو نوع دارو برای اوتیسم را تایید کرده است. این دو دارو شامل ریسپریدون و آریپیپرازول است که می تواند پرخاشگری ، تحریک پذیری و نوسانات خلقی را درمان کند. با اینحال اثرات طولانی مدت این داروها هنوز مشخص نیست و اغلب کودکانی که مبتلا به اختلال اوتیسم هستند داروهای متعددی را برای درمان مشکلات دیگری همچون بیش فعالی یا افسردگی دریافت میکنند. حدود ۶۵ درصد از کودکان مبتلا به اوتیسم یک نسخه برای داروهای موثر بر روان دارند که میتواند از سد خونی مغزی عبور کند. علاوه بر این، ۳۵ درصد از کودکان از دو نوع دارو استفاده میکنند. این در حالیست که ۱۵ درصد از آنها سه یا چند داروی تجویز شده دارند.درمانهای دارویی به هیچ عنوان نمیتواند جایگزین مناسبی برای رویکردهای رفتاری باشد. این درمانها را میتوان به عنوان درمان تکمیلی به کار برد اما جایگزین درمان اصلی کودک با رویکرد رفتاری نمی شود. چیزی که بیشتر از قبل به چشم میخورد، اشباع بازار با درمانهای جایگزین و رژیمهای غذایی متعدد است که هنوز شواهدی برای تایید آنها وجود ندارد. برخی از مواقع والدین فکر میکنند که این موارد میتواند جایگزین درمانهای اصلی کودک شود و به همین خاطر از درمانهای رفتاری استفاده نمیکنند. این شرایط میتواند روند درمان کودک را کندتر کند و از کاربرد گزینههای تایید شده بکاهد.
بزرگسالانی که مبتلا به اوتیسم هستند:
بیشتر تحقیقات و پژوهشهایی که درباره اوتیسم صورت گرفته است بر روی کودکان تمرکز دارد اما مطالعات مختلف نشان میدهد که این اختلال میتواند زندگی بزرگسالان را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. بزرگسالانی که مبتلا به این اختلال هستند کمتر به دنبال آموزشهای عالی، یافتن شغل یا پیشرفت در زندگی خود میروند. حدود یک سوم از بزرگسالان جوان که مبتلا به اوتیسم هستند، بعد از هشت سال ترک تحصیل دوباره به ادامه تحصیلات روی میآورند و وارد دانشگاه میشوند. حدود نیمی از افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند در هشت سالی که از مدرسه ترک تحصیل کرده بودند به دنبال شغل میروند. در مقایسه، ۹۸ درصد از افراد معمولی و ۹۱ درصد از افرادی که دارای معلولیت هستند به دنبال شغلهای عالی میروند.همانطور که مشاهده میکنید عدد به دست آمده برای افراد مبتلا به اوتیسم بسیار کمتر است و این جای نگرانی دارند.علاوه بر این ۸۰ درصد از بزرگسالان جوان که مبتلا به اوتیسم هستند، بعد از دبیرستان با والدین خود زندگی میکنند که این مقدار بیشتر از جمعیت معمولی و بزرگسالانی است که از این اختلال رنج نمیبرند. محققان تلاش میکنند تاثیر برنامههای آموزشی بر روی آماده کردن دانش اموزان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم را مورد مطالعه قرار دهند و به آنها کمک کنند زندگی مستقلی داشته باشند.
اطلاعاتی درباره سرماخوردگی
سرماخوردگی به مفهوم عفونت بینی و گلو می باشد . که معمولا بی ضرر بوده و دارای علائمی مانند آبریزش بینی گلودرد ، سرفه و عطسه می باشد .
بیش از 200 نوع ویروس در ایجاد سرما خوردگی نقش دارند و بنابراین علائم آن بسته به نوع ویروس ایجاد کننده می تواند کاملا متفاوت باشد .
همه چیز درباره سرماخوردگی
بروز سرما خوردگی در افراد بزرگسال بین 4 – 2 بار در سال و در کودکان ، بخصوص در سنین قبل از مدرسه بین 10 – 6 بار در سال کاملا طبیعی است . افراد مبتلا به سرما خوردگی باید بعد از یک تا دو هفته احساس بهبودی کامل کنند و در غیر اینصورت باید به پزشک مراجعه نمایند تا از نظر بروز عوارض باکتریال سرماخوردگی مانند عفونت ریه ها ، سینوس ها ، یا گوشها مورد بررسی قرار گیرند .
علائم و نشانه های سرماخوردگی
علائم سرماخوردگی معمولاً بعد از یک تا سه روز بعد از تماس با ویروس سرماخوردگی بروز می کند و شامل این موارد است :
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- خارش گلو یا گلو درد
- سرفه
- احتقان ( به معنی بند آمدن بینی ، خون یا ماده دیگر در بدن است)
- سردرد یا بدن درد
- آبریزش از چشم
- تب پائین
- احساس خستگی مختصر
با پیشرفت سرما خوردگی ترشحات بینی می تواند به تدریج غلیظ تر و زرد رنگ و یا سبز رنگ شود .
یکی از مشخصه های قابل توجه افتراق دهنده بین سرماخوردگی و سایر بیماری های ویروسی این است که در سرماخوردگی معمولاً تب بالا وجود نداشته و برخلاف سایر بیماری های ویروسی احساس خستگی شدیدی وجود ندارد .
علل سرماخوردگی
راینو ویروس ها شایع ترین عامل بشمار می روند که شدیداً هم قابل سرایت می باشند . راه ورود ویروس به بدن ، دهان یا بینی است اما در این بین دست ها هم نقش مهمی ایفا می کنند . ویروس ها به دنبال سرفه ، عطسه و یا حتی حرف زدن در هوا پخش می شوند . اما از طریق تماس دست ها با اشیائی که قبلاً دست های آلوده به ویروس با آن در تماس بوده ( مانند : گوشی تلفن ، لیوان ، حوله … ) نیز قابل انتقال است .
به دنبال تماس دست های آلوده با چشم ها ٬ دهان یا بینی عفونت سرماخوردگی انتقال می یابد .
عوامل زمینه ساز
خردسالان و کودکان در سنین قبل از دبستان بسیار مستعد ابتلا به سرما خوردگی می باشند زیرا هنوز به اکثر ویروس های سرماخوردگی مقاومت پیدا نکرده اند . بعلاوه کودکان اکثر اوقات خود را در جمع سایر کودکان می گذرانند و در خصوص شستن دست های خود و مراقبت دهانی هنگام عطسه و سرفه کمتر توجه دارند .
با افزایش سن نسبت به بسیاری از ویروس ها ی سرماخوردگی مقاومت ایجاد می شود و بنابراین شیوع ابتلا به سرماخوردگی به تدریج و با افزایش سن کاهش می یابد . در بزرگسالان ضعیف شدن سیستم ایمنی به هر دلیل و یا وجود آلرژی ها می تواند یک عامل زمینه ساز ابتلا به سرماخوردگی به شمار رود .
بروز سرماخوردگی در پائیز و زمستان بیشتر است که علت آن تجمع بیشتر دانش آموزان در کلاس های درس و از طرف دیگر خانه نشینی بیشتر در این فصول است . در مناطقی که فصل زمستان ندارند سرماخوردگی در فصول بارانی شایعتر است .
چه زمانی یک بیمار سرماخورده باید به پزشک مراجعه نماید ؟
- تب بالای 39 درجه
- تب بالا همراه با خستگی یا بدن درد
- تب بالا همراه تعریق و لرز یا سرفه ، همراه خلط رنگی
- وقتی که با گذشت زمان علائم به جای بهتر شدن بدتر شوند یا بیشتر از 10 روز طول بکشد
اطفال معمولاً در طی سرماخوردگی نسبت به بزرگسالان بدحال ترند و دچار عوارضی مانند عفونت گوش ها می شوند .
اطفال را در صورت وجود هر یک از علائم زیر باید نزد پزشک برد :
- تب بالای 39 درجه ، وجود لرز یا تعریق
- تبی که بیشتر از 3 روز طول بکشد
- وجود استفراغ یا درد شکم
- خواب آلودگی غیر متعارف
- سر درد شدید
- وجود تنفس مشکل
- گریه مداوم
- گوش درد و سرفه مداوم
عوارض
- عفونت حاد گوش میانی : این عارضه خصوصاً در اطفال شایع است و به دنبال ترشح باکتری یا ویروس از ورای پرده ی گوش رخ می دهد .
علائم بصورت گوش درد ، ترشحات سبز یا زرد رنگ از بینی و برگشت تب پس از یک بهبودی نسبی از سرماخوردگی می باشد . ممکن است بیقراری هم وجود داشته باشد .
- خس خس سینه : در بیماران آسمی سرماخوردگی می تواند باعث ایجاد خس خس سینه شود .
- سینوزیت
- سایر عفونت های ثانویه مثل گلو درد چرکی ، سینه پهلو ، برونشیت در بزرگسالان و خروسک در اطفال .
بروز هر کدام از عوارض فوق نیازمند مراجعه به پزشک جهت درمان است .
درمان سرماخوردگی
در واقع هیچ راه درمان قطعی برای سرماخوردگی وجود ندارد و این بیماری باید خود به خود خوب شود . آنتی بیوتیک ها و داروهای مشهور به سرماخوردگی هیچکدام فایده ای نداشته و البته اکثراً دارای عوارضی می باشند .
با این حال در مورد بعضی درمان های معمول نکاتی ذکر می گردد :
- مسکن ها : مانند استامینوفن که برای کاهش درد و تب استفاده می شود ( مصرف زیاد آن می تواند برای کبد عارضه دار باشد )
- قطره ها و اسپری های ضد احتقان بینی : بزرگسالان از این داروها برای مدت طولانی نباید استفاده کنند زیرا خودشان می توانند ایجاد احتقان و التهاب مخاط بینی و گرفتگی بینی نمایند و در خصوص اطفال باید گفت که از این داروها اصلاً نباید استفاده کرد .
- شربت های ضد سرفه : مصرف این شربت ها توسط انجمن پزشکان متخصص ریه در آمریکا به شدت نهی شده است و معتقدند این داروها هیچ تاثیری در درمان علت اصلی سرفه در سرماخوردگی ندارد . انجمن فوق مصرف هرگونه داروی ضد سرماخوردگی و شربت سینه را در اطفال زیر 14 سال مبتلا به سرماخوردگی به شدت نهی کرده است .
مرکز کنترل بیماریها در آمریکا تجویز داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی را در بچه های زیر 2 سال ممنوع کرده است . سرفه های ایجاد شده بدنبال سرماخوردگی معمولاً تحت هر شرایطی 3 – 2 هفته طول کشیده و با هیچ دارویی قابل کنترل نمی باشد . اگر بیش از این طول بکشد حتماً نیازمند ویزیت پزشک است . - ویتامین C و روی : مصرف این ویتامین اثری در شیوع سرماخوردگی ندارد اما تأثیر کمی روی کاهش مدت و شدت علائم سرماخوردگی دارد . طبق بعضی از مطالعات مصرف قرص های روی تا حدودی باعث کاهش علائم سرماخوردگی شده است .
پیشگیری
بدلیل تنوع ویروس های ایجاد کننده سرماخوردگی ٬ هیچ واکسن مؤثری علیه سرماخوردگی وجود ندارد . اما انجام بعضی از مراقبت ها تا حدودی می تواند مانع از گسترش ویروس ها شود :
- شستن دست ها : باید دست ها را چندین بار در روز و به طور کامل با آب و صابون شست .
- شستن و ضد عفونی کردن وسایل خانه مثل وسایل آشپزخانه ، حمام ، و وسایل بازی بچه ها .
- استفاده از دستمال کاغذی در موقع سرفه و عطسه صورت گرفته و سپس دستمال دورانداخته شده و دست ها شسته شود . باید به بچه ها آموزش داد که زمانی که دستمال ندارند ؛ هنگام سرفه و عطسه بجای دست ها ، گودی آرنج را بجای دستشان جلوی دهان خود بگیرند .
- از ظروفی مانند لیوان و قاشق بصورت مشترک استفاده نشود .
- از تماس طولانی مدت با افراد سرماخورده اجتناب گردد .
- دقت لازم در مورد بهداشت مهدکودک ها انجام گرفته و از ورود کودکان بیمار به آنجا ممانعت بعمل آید .
تغذیه و سایر مراقبت های لازم در زمان سرماخوردگی
- مصرف مایعات مانند آب ، آب میوه ، چای ، سوپ ، و مانند آن در طی سرماخوردگی توصیه می شود تا جایگزین مایعات از دست رفته از راه ترشحات و تب شوند . مصرف سیگار باعث تشدید علائم می شود .
- مصرف سوپ مرغ : امروزه معلوم شده است که سوپ مرغ اولاً بعنوان یک ضد التهاب عمل می کند و ثانیاً باعث تسریع تخلیه مخاط و ترشحات از بینی و بهبودی احتقان می شود که این مسئله باعث کاهش مدت زمان تماس ویروس ها با مخاط پوششی بینی می گردد و در بهبود علائم مؤثر است .
- مصرف میوه : مصرف میوه هایی که دارای ویتامین ث هستند مانند انبه ٬ توت فرنگی ٬ پرتقال ٬ لیمو شیرین ٬ کیوی ٬ گریپ فروت ٬ تمشک ٬ نارنگی ٬ لیمو ترش ٬ طالبی و …
- استراحت : اگر بیمار دچار تب ، سرفه های شدید ، و بیحالی می باشد حتماً در خانه استراحت نماید و در محل کار حتماً از ماسک استفاده نماید . ( حداقل فایده آن این است که دیگران را مبتلا نمی کند)
- تنظیم دما و رطوبت اتاق : دمای اتاق باید گرم بوده و داغ نباشد و اگر هوا خشک است از یک مرطوب کننده استفاده شود . البته دستگاه رطوبت ساز باید تمیز باشد تا به محلی برای رشد میکروب ها و قارچ ها تبدیل نگردد .
- تسکین گلو درد : غرغره کردن آب نمک گرم یا نوشیدن مخلوط آب لیمو ترش با عسل به تسکین گلو درد و کاهش سرفه ها کمک می کند .
- استفاده از قطره های بینی نمکی باعث کاهش احتقان بینی می شود و خصوصاً در اطفال ، به غذا خوردن و خواب بهتر آن ها کمک می کند .
همه چیز درباره تغذیه کودک
یکی از عوامل مهم و مؤثر بر رشد و نمو کودکان ، تغذیه می باشد . رعایت نکاتی که در این مقاله از راستینه آمده است ٬ می تواند صحیح بودن تغذیه کودک شما را تضمین کند .
تغذیه کودک در هر دوره از زندگی چطور باید باشد ؟
تغذیه کودک از تولد تا 4 ماهگی
هر چقدر کودک میل دارد ٬ باید شیر مادر بخورد . ( حداقل 8 بار در 24 ساعت ) هیچ غذا یا مایعات دیگری به او ندهید .
نحوه صحیح بغل کردن و پستان گرفتن شیرخوار :
بدن و سر کودک در امتداد هم و مقابل بدن مادر باشد ، تمام بدن شیرخوار توسط مادر حمایت شود ، صورت شیرخوار مقابل پستان مادر باشد ، چانه به پستان چسبیده ، دهان کاملاً باز ، لب پایین به بیرون برگشته ، نوک سینه و قسمت بیشتر هاله پستان در دهان کودک باشد .
تغذیه کودک از 4 تا 6 ماهگی
هرچقدر کودک میل دارد شیر مادر بخورد . ( حداقل 8 بار در 24 ساعت ) اگر کودک اضافه وزن نداشت دفعات شیردهی را افزایش دهید و یک تا دو بار در روز بعد از تغذیه با شیر مادر به او غذای کمکی بدهید . مهمترین معیار کفایت یا عدم کفایت شیر مادر ، سِیر منحنی رشد کودک میباشد .
تغذیه کودک از 6 تا 12 ماهگی
هرچقدر کودک میل دارد او را با شیر مادر تغذیه کنید و غذای کافی نیز به او بدهید . ( سه بار در روز اگر شیر مادر می خورد ، 5 بار در روز اگر شیر مادر نمی خورد)
برای این که بدانید چه غذایی به کودک بدهید ، می توانید از راهنمای موجود در پشت کارت مراقبت کودک استفاده کنید .
در تهیه غذای کودک به نکات زیر توجه کنید :
- قبل از تهیه غذا و قبل از تغذیه ی کودک دستان خود را با آب و صابون بشویید .
- همیشه از مواد غذایی تازه و سالم برای تهیه ی غذای کودک استفاده کنید .
- هر روز برای کودک غذای تازه درست کنید .
- هر ماده غذایی جدید را با یک هفته فاصله با غذاهای قبلی به غذای کودک اضافه کنید .
- هر ماده غذایی را از مقدار کم شروع کرده و مرور اضافه کنید .
- برای مقوی کردن ( افزایش کیفیت ) غذای کودک ؛ می توانید مقداری کره به غذا اضافه کنید .
- برای مغذی کردن ) افزایش کیفیت) غذای کودک ؛ می توانید مقداری گوشت ، شیر ، تخم مرغ ، سبزیجات تازه ، عصاره قلم و یا پودر جوانه غلات به غذا اضافه کنید .
- به کودک با ظرف و قاشق خودش غذا بدهید .
- از غذاهای نرم ، متنوع ، و اشتها آور و غذاهایی که کودک دوست دارد استفاده کنید .
- همزمان با شروع تغذیه ی تکمیلی ، به کودک آب سالم و بهداشتی بدهید .
- مصرف برخی مواد غذایی در کودکان زیر یک سال ممنوع می باشد این موارد عبارتند از : توت فرنگی ، گیلاس ، آلبالو ، کیوی ، خربزه ، اسفناج ، سفیده تخم مرغ ، شیر گاو ، عسل و بادام زمینی .
تغذیه کودک از 1 تا 2 سالگی
کودک را با شیر مادر تغذیه کنید و 5 بار در روز به او غذا بدهید ( سه وعده غذای خانواده و دو بار میان وعده ) و به نکات زیر توجه ویژه داشته باشید :
- در سال دوم زندگی شیر مادر باید بعد از مصرف غذا به کودک داده شود .
- مصرف مکمل های کودکان را هرگز فراموش نکنید .
- قطره آهن : از پایان شش ماهگی تا دو سالگی ( با نظر پزشک )
- قطره مولتی ویتامین یا AD : از پانزده روزگی تا یک سالگی ( با نظر پزشک )
خوراکی های ممنوع برای کودکان زیر یک سال
نتایج مطالعات نشان داده است ، میوه های دانه دار همچون کیوی و توت فرنگی و نیز سفیده تخم مرغ به دلیل ایجاد حساسیت و آلرژی و خوردن عسل به دلیل ایجاد مسمویت برای کودکان زیر یک سال ممنوع است .
علت بروز حساسیت یا آلرژی توسط مواد غذایی همچون سفیده تخم مرغ و میوه هایی مانند گیلاس ، کیوی و … تولید ایمونو گلوبین E و چگونگی بروز علائم حساسیت در کودکان نیز به صورت کهیر و قرمزی پوست است .
حساسیت به پروتئین شیر گاو نیز از جمله حساسیت های غذایی کودکان می باشد حساسیت به شیر گاو ، ناشی از حساسیت به کازئین شیر است و از آنجایی که این نوع پروتئین در اثر حرارت بالا و جوشاندن تغییر می کند ، اغلب افراد به ویژه کودکان با مصرف شیر جوشانده و استریلیزه ی شیر خشک دیگر به آلرژی دچار نمی شوند .
کارشناسان تغذیه در خصوص ممنوعیت مصرف عسل در نوزادان زیر یک سال گفته اند : به دلیل نارس بودن دستگاه گوارش نوزادان زیر یک سال ، باکتری کلستریدیوم بوتولینوم موجود در عسل نمی تواند توسط ترشحات معده به طور کامل غیر فعال شود ، بنابر این سم بوتولیسم در دستگاه گوارش نوزاد تولید و نوزاد دچار مسمومیت شدید غذایی می شود . گاهی این سم با فلج کردن عضله تنفسی نوزاد می تواند منجر به مرگ وی شود .
بنابراین این باور عمومی که ترکیب غذای کمکی نوزاد زیر یک سال با عسل باعث مقوی شدن آن می شود ، کاملاً نادرست است .
چند نکته مهم در تهیه سوپ برای کودک
هر سه روز یک بار یک نوع سبزی به سوپ اضافه کنید مانند جعفری ، گشنیز ، لوبیا سبز ، کدو سبز ، کرفس ، هویج ، گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، کدو حلوایی .
به سوپ کودک نباید نمک ، شکر یا چاشنی اضافه کرد .
بهتر است کدو ، کرفس ، لوبیا سبز را اول پخته و بعد به سوپ کودک اضافه نمود .
سبزی ها باید در آخرین لحظات پخت سوپ اضافه شود . در ظرف نیز باید بسته باشد تا ویتامین های آن از بین نرود .
استفاده از اسفناج تا یک سالگی مجاز نبوده و نباید به سوپ شیر خوار اضافه شود .
سیب زمینی را هم می توانید به سوپ کودک اضافه کنید . برای این کار ، ابتدا سیب زمینی را بشویید و با پوست آن را بپزید . سپس پوست آن را جدا کرده و سیب زمینی پخته شده را به سوپ کودک اضافه کنید دقت کنید اگر بعد از پوست کندن سیب زمینی ، بخش از آن سبز رنگ بود باید آن را جدا کرده و دور بریزید .
همراه با سوپ می توانید به کودک ماست بدهید . بهتر است ماست با سوپ مخلوط نشود تا کودک با طعم ماست آشنا شود . ولی اگر کودک مخلوط ماست با سوپ را دوست دارد این کار بلامانع است . برای تنوع بخشیدن به سوپ کودک ، می توانید هر بار یک ماده غذایی جدید مثل جو ، بلغور گندم و یا رشته فرنگی را که قبلاً پخته و نرم شده است به اندازه یک قاشق مربا خوری به سوپ اضافه کنید .
رابطه بین مواد غذایی و شب ادراری کودکان :
مواد غذایی تحریک کننده ٬ شب ادراری کودکان را تشدید می کند ٬ مواد خوراکی تشدید کننده شامل :
- کافئین
- نوشیدنی های گاز دار
- مرکبات
هر کودکی به دلایل مختلف ممکن است شب ادراری داشته باشد اما والدین با رعایت نکاتی می توانند به کودکشان کمک کنند تا بسترشان خشک باقی بماند .
کافئین باعث تولید ادرار می شود و نوشیدنی های کافئین دار مانند چای ، قهوه یا کوکا کولا قبل از خواب به کودک ندهید .
والدین نباید اجازه دهند که کودک ، شب ها مایعات زیادی را مصرف کند .
اگر با رعایت این نکات شب ادراری کودک باز هم ادامه داشت ٬ باید با متخصص اطفال مشورت شود .
افزایش قد کودک و نکات مهمی در مورد آن
قد یک کودک به وسیله ژنتیک و سهم تغذیه روزانه تعیین میشود. بر طبق گفته سازمان سلامت کودکان، رشد کودک بعد از اولین سال زندگی او کند میشود و به جهش های کوچک رشدی تقسیم میشود. یک رژیم غذایی سالم و فعالیتها و تمرینهای مشخص میتواند به افزایش قد کودک شما کمک نماید. برای اطلاعات بیشتر به مطالعه در این خصوص ادامه دهید.
زمانیکه کودک شما به دوره ی نوجوانی میرسد، بار دیگر نرخ رشد در دختران افزایش مییابد و به یک جهش عمده در دوره ی 8 تا 13 سالگی میرسد. این جهش رشد در پسران بین سن 10 تا 15 سالگی میباشد. برای اطمینان از اینکه کودک شما به یک قد و وزن سالم دست مییابد، شما باید عادات مشخصی از سبک زندگی را به او بیاموزید در حالیکه صبر و تحمل خود را تمرین میکنید. هر کودک با یک نرخ متفاوت رشد میکند که این رشد بعد از بلوغ متوقف میشود.
افزایش قد کودک چگونه امکان پذیر است ؟
قد بلند بودن باعث افزایش اطمینان و اعتماد به نفس کودک شما میشود. قد خوب همچنین به او کمک میکند تا در ورزش هایی مانند بسکتبال مشارکت نماید و از دیگران بهتر باشد. در آینده، در صورتیکه کودک شما قصد دنبال کردن رشته مدلینگ یا بازی در فیلم ها را داشته باشد، قد خوب قطعا به او کمک خواهد نمود. جدا از آن، داشتن قد بلند به او کمک خواهد نمود تا از مسائلی که کودکان کوتاه قد با آن روبرو هستند دور بماند. اجازه دهید به شما بگوییم که کدام فعالیت ها و تمرین ها میتوانند به افزایش قد کودک شما کمک نماید.
تمرین ها و فعالیت ها برای افزایش قد کودک
میله های بارفیکس
این میله ها در بسیاری از زمین های بازی، پارک ها و باغ ها یافت میشوند. آویزان شدن از این میله ها تمرین خوبی میباشد و کودکان نیز از آن لذت میبرند. کودک شما نباید هنگام آویزان شدن از روی زمین حمایتی را دریافت کند و پاهایش باید بالاتر از زمین باشد. این میله را میتوان همچنین در خانه نصب نمود در صورتیکه شما نمیتوانید چنین میله ای را در بیرون از خانه و در محله ی خود پیدا کنید. این فعالیت به راست و کشیده شدن ستون فقرات کمک میکند. کودکان باید هر روزه یک تا 10 دقیقه از این میله آویزان شوند و به تعداد زیاد خود را از میله بالا بکشند. کودک خود را تشویق نمایید که روزانه حداقل 10 بار تا چانه خود را از میله بالا بکشند تا بهترین نتیجه حاصل شود.
بسکتبال بازی کردن
بازی بسکتبال یک راه عالی برای افزایش قد کودک میباشد. این بازی شامل تعداد زیادی پرش بلند می باشد. هنگامی که کودک شما به سوی سبد بالا پرش میزند، کمر، پاها، دست ها کشیده میشوند. این ورزش به ستون فقرات کمک میکند تا کشیده شوند. فرض کنید که مدرسه کودک شما تیم بسکتبال ندارد و یا فرزند شما عضو آن نباشد، پس شما میتوانید در مورد دیگر مکان های شهر خود تحقیق کنید و دریابید که کجا این ورزش انجام میشود. این ورزش به صورت روزانه باید بین 45 دقیقه تا یک ساعت بازی شود. بسکتبال ورزشی است که کودکان میتوانند از انجام آن با دوستان خود لذت ببرند. زیاد بازی کردن بسکتبال در دوره نوجوانی بهترین راه برای رسیدن به حداکثر رشد قد میباشد.
ورزش های کششی
این ورزش ها بهترین تمرین برای افزایش قد به صورت طبیعی میباشد. تمرین های ساده ی کششی میتواند باعث رشد حداقل 7,6 سانتی متری کودک شما شود. کشش برای گردش خون نیز مناسب می باشد. ورزش یوگا نیز شامل اعمال کششی بسیار میباشد؛ بنابراین ایده خوبی است که کودک خود را در کلاس یوگا ثبت نام کنید. یک نمونه از تمرین کششی خوب تمرین کششی دیوار است. از کودک خود بخواهید پشت به دیوار بایستد و روی انگشتان پای خود بلند شود، سپس از او بخواهید تا حد امکان دست هایش را بالا ببرد. تمرین خوب کششی دیگر این است که از کودک خود بخواهید که روی زمین بنشیند و پاهایش را دراز نماید. سپس از او بخواهید که مانند تصویر بالا کمر خود را خم کند و تلاش به گرفتن انگشتان پای خود نماید. این تمرین، انعطاف پذیری مهره های کمر را افزایش و حالت ایستادن را ارتقا میدهد.
شنا
شنا یک تمرین کششی عالی برای ستون فقرات می باشد که به کودک شما کمک میکند قد بلند تر شود. وقتی قسمتی از بدن به حرکت در می آید، تمامی بدن کشیده میشود. حرکت سینه به عنوان بهترین تمرین شنا برای افزایش قد محسوب می شود. کودکانی که در نوجوانی زیاد شنا می کنند نسبت به کودکانی که شنا نمی کنند بلندتر یافت می شوند. شناکردن به کشیدگی ماهیچه ها در تمامی بدن کمک میکند که هورمون رشد را آزاد میکنند و باعث افزایش قد میشوند. هرچند، اگر شما می خواهید کودک شما از طریق شنا بلندقدتر شود، منتظر به نتیجه رسیدن در یک شب نباشید، برای رسیدن به بهترین نتایج، شناکردن منظم ضروری است.
رژیم غذایی برای افزایش قد
مقدار زیادی کلسیم، مواد معدنی، ویتامین ها و پروتئین ها را در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید. مواد متعادل و مغذی را به کودک خود بخورانید. رشد کند به دلیل تغذیه نامناسب میتواند منجر به قد کوتاه شود. پروتئین ها اجزای سازنده ی بدن ما هستند. آنها به توسعه ی سلولی کمک میکنند. غذای دارای پروتئین غنی مانند ماهی، تخم مرغ، شیر، لپه ها و غیره را در رژیم غذای کودک خود قرار دهید چون پروتئین ها عناصر ضروری ارتقا قد و رشد هستند. دیگر غذاهای افزایش دهنده ی قد شامل: دانه های سویا، مرغ، ماهی، تخم مرغ، میوه ها، سبزیجات، جوهای صحرائی و محصولات لبنی میشود.
خصوصیات ارثی و ژنها نقش مهمی در قد و رشد کودک ایفا می کنند. والدین بلند قد، کودکان بلند قد خواهند داشت. تغذیه خوب و سبک زندگی سالم برای توسعه ی مناسب بدن کودک اهمیت دارند. استراحت و خواب کافی ضروری است. به کودکان باید حالت ایستادن درست آموخته شود. دوچرخه سواری نیز تمرینی است که قد را افزایش میدهد چون رکاب زدن میتواند در واقع استخوان های پا را کشیده نماید. هر کودک با سرعت مشخص و مربوط به خود رشد میکند، بنابراین در این زمینه احساس نگرانی و استرس نداشته باشید.
نکاتی برای افزایش قد کودک شما
- عصرها کودک خود را زود در رختخواب قرار دهید. بر طبق سازمان سلامت کودکان، کودکان نیازمند 10 تا 12 ساعت خواب در شب می باشند. جسم کودک شما نمی تواند بدون خواب کافی به طور مناسب رشد نماید. افزایش زمان خواب حتی برای یک ساعت زودتر در هر شب کمک خواهد نمود تا از استراحت در چرخه ی رشد کودک شما اطمینان حاصل شود.
- کودک خود را با مقدار زیادی از غذاهای دارای پروتئین زیاد مانند ماهی و گوشت بدون چربی تغذیه نمایید. بر طبق یک مطالعه ی منتشر شده در یک مجله ی تغذیه، کودکانی که رژیم غذایی با پروتئین بالا را ادامه میدهند، یک افزایش قابل توجه در قد را نسبت به کودکانی نشان میدهند که محدود به یک رژیم کم پروتئین میباشند.
- برای کودک خود فعالیت های تمرینی روزانه مانند دوچرخه سواری، پیاده روی یا ورزش های خارج از خانه را فراهم آورید تا رشد کودک شما را در یک میزان پیوسته و مبارزه با چاقی نگه دارد. بر اساس سازمان سلامت کودکان، این فعالیت ها کودک شما را تشویق به ادامه ی حرکت به جای نشستن در مقابل تلویزیون و بازی های ویدئویی خواهد نمود.
- از وجود مقدار مناسبی از کلسیم، آهن و ویتامین A در برنامه ی غذایی روزانه ی کودک خود اطمینان حاصل کنید. بر طبق مجله ی تغذیه، هرچند نتایج تحقیقاتی مخالف با استفاده ی این مواد مغذی به تنهایی می باشند، اما ترکیب آنها با پروتئین به نفع رشد کودک شما میباشد به جای آنکه مانع آن شود.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا قد و وزن کودک شما را چک نمایند. زودیافتن رشد متوقف شده به پزشک کودک شما کمک میکند تا همه ی شرایط پزشکی ضروری را تعیین کند که نیازمند درمان فوری میباشد.
دلایل سرماخوردگیهای مکرر در کودکان
یک متخصص گوش و حلق و بینی با اشاره به اینکه گوشدرد از شایعترین علائم ابتلا کودکان به سرماخوردگی است، گفت: کودکان زمان زیادی را با یکدیگر میگذرانند و در بسیاری از موارد در شستن دستهای خود دقت نمیکنند، به همین علت سریعتر از دیگران به سرماخوردگی مبتلا میشوند.
دکتر ابراهیم رزمپا با اشاره به اینکه احتمال ابتلا کودکان به سرماخوردگی در سنین پیش از مدرسه بیشتر است، گفت: این کودکان اغلب سالانه ۵ تا ۹ نوبت سرما میخورند. این مشکل در کودکانی که به مهد کودک میروند شایعتر است.
وی با تاکید به اینکه در صورت ابتلا افراد به تب شدید، تعریق، تب و سرفه احتمال ابتلا به ذاتالریه نیز وجود دارد، خاطرنشان کرد: تهوع، درد شکم، خواب آلودگی غیر معمول، سر درد شدید، اشکال در تنفس، گریه مداوم و درد گوش که ناشی از نفوذ باکتریها به فضای گوش میانی است، شایع ترین نشانه ابتلا به سرما خوردگی در کودکان است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: کمتر بودن مقاومت کودکان نسبت به بزرگسالان موجب ابتلای بیشتر آنها به سرماخوردگی میشود، اما دستگاه ایمنی نابالغ تنها علت این آسیب پذیری کودکان به سرماخوردگی نیست، بلکه کودکان زمان زیادی را با یکدیگر هستند و در بسیاری از موارد در شستن دستهای خود دقت نمیکنند به همین علت سریعتر از دیگران به سرما خوردگی مبتلا میشوند.
رزمپا با تاکید به اینکه گوش درد از مهمترین نشانههای این بیماری در کودکانی که در سن پایین قرار دارند است، اظهار کرد: این کودکان به علت اینکه نمیتوانند حرف بزنند ناراحتیشان را با گریه کردن یا کشیدن گوش نشان میدهند و مراجعه زودهنگام آنها به پزشک الزامی است.
این فلوشیپ جراحی سر و گردن یادآور شد: افزایش سن منجر به تقویت سیستم ایمنی در بدن نسبت به بسیاری از ویروسهای عامل سرماخوردگی میشود، بنابراین با افزایش سن احتمال ابتلا به سرماخوردگی نسبت به دوران کودکی کاهش مییابد.
وی درخصوص زمان مراجعه به پزشک هنگام ابتلا به سرماخوردگی تصریح کرد: سرماخوردگی به طور معمول کمتر از یک هفته بهبود مییابد، اما اگر فرد دچار تب ۳۹ درجه باشد و احساس کند که علائم بیماری در حال افزایش است باید به پزشک مراجعه کند.
این متخصص گوش، گلو و بینی در پایان تب بالا، درد و ضعف را از نشانههای بیماری سرماخوردگی و آنفلوانزا دانست و اظهار کرد: برای درمان آنفلوانزا از یک داروی ضد ویروسی استفاده میشود اما این دارو باید طی ۴۸ ساعت پس از شروع اولین علائم تجویز شود.