غربالگری سرطان مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و معاینات است که برای تشخیص زودهنگام سرطان انجام می‌شود. تشخیص زودهنگام، شانس بهبودی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. در این مقاله، به بررسی انواع سرطان‌های شایع در زنان و مردان و روش‌های غربالگری آن‌ها می‌پردازیم.
چرا غربالگری اهمیت دارد؟
تشخیص زودهنگام:
بسیاری از سرطان‌ها در مراحل اولیه علائم مشخصی ندارند. غربالگری به تشخیص این بیماری‌ها قبل از بروز علائم کمک می‌کند.
افزایش شانس بهبودی:
درمان سرطان در مراحل اولیه معمولاً موفقیت‌آمیزتر است.
کاهش هزینه‌های درمان:
تشخیص و درمان زودهنگام معمولاً هزینه کمتری نسبت به درمان سرطان در مراحل پیشرفته دارد.
انواع سرطان‌های شایع در زنان و روش‌های غربالگری
1. سرطان سینه
اهمیت: شایع‌ترین سرطان در زنان است.
غربالگری:
ماموگرافی: یک روش تصویربرداری است که از اشعه ایکس با دوز کم برای بررسی بافت سینه استفاده می‌شود.
خود معاینه سینه: هر زن باید با روش صحیح، ماهانه سینه‌های خود را معاینه کند.
2. سرطان دهانه رحم
اهمیت: دومین سرطان شایع در زنان است.
غربالگری:
آزمایش پاپ اسمیر: در این آزمایش، نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم گرفته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.
آزمایش HPV: این آزمایش برای تشخیص ویروس پاپیلومای انسانی که یکی از عوامل اصلی سرطان دهانه رحم است، انجام می‌شود.
3. سرطان تخمدان
اهمیت: تشخیص زودهنگام این سرطان دشوار است، زیرا در مراحل اولیه علائم مشخصی ندارد.
غربالگری:
سونوگرافی: برای بررسی اندازه و شکل تخمدان‌ها استفاده می‌شود.
آزمایش CA-125:
این آزمایش برای اندازه‌گیری سطح یک پروتئین خاص در خون انجام می‌شود که در برخی از سرطان‌های تخمدان بالا می‌رود.
4. سرطان روده بزرگ
اهمیت: هرچند در زنان کمتر از مردان شایع است، اما همچنان یک سرطان مهم محسوب می‌شود.
غربالگری:
کولونوسکوپی: یک روش تشخیصی است که در آن پزشک با استفاده از یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر، داخل روده بزرگ را بررسی می‌کند.
تست خون مخفی در مدفوع: این آزمایش برای تشخیص خونریزی‌های ریز در روده انجام می‌شود.
انواع سرطان‌های شایع در مردان و روش‌های غربالگری
1. سرطان پروستات
اهمیت: شایع‌ترین سرطان در مردان است.
غربالگری:
آزمایش PSA: این آزمایش سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) را در خون اندازه‌گیری می‌کند. افزایش سطح PSA می‌تواند نشانه سرطان پروستات یا سایر مشکلات پروستات باشد.
معاینه دیجیتال رکتال: پزشک با انگشت خود پروستات را از طریق راست روده معاینه می‌کند.
2. سرطان روده بزرگ
اهمیت: یکی از سرطان‌های شایع در مردان است.
غربالگری:
کولونوسکوپی: یک روش تشخیصی است که در آن پزشک با استفاده از یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر، داخل روده بزرگ را بررسی می‌کند.
تست خون مخفی در مدفوع: این آزمایش برای تشخیص خونریزی‌های ریز در روده انجام می‌شود.
3. سرطان ریه
اهمیت: یکی از علل اصلی مرگ ناشی از سرطان در مردان است.
غربالگری:
سی‌تی‌اسکن: برای افراد سیگاری و یا افرادی که سابقه سیگار کشیدن دارند و دارای عوامل خطر دیگری هستند، سی‌تی‌اسکن قفسه سینه ممکن است توصیه شود.
4. سرطان پوست
اهمیت: شایع‌ترین نوع سرطان است.
غربالگری:
خود معاینه پوست: هر مرد باید به طور منظم پوست خود را از نظر وجود لکه‌های مشکوک، زگیل‌ها یا خال‌های تغییر شکل داده شده بررسی کند.
معاینه توسط پزشک: پزشک می‌تواند پوست را به طور کامل معاینه کرده و در صورت نیاز بیوپسی انجام دهد.
چه زمانی باید غربالگری را شروع کرد؟
سن شروع غربالگری برای هر نوع سرطان متفاوت است. بهتر است با پزشک خود در مورد بهترین زمان شروع غربالگری برای شما مشورت کنید.
عوامل موثر بر تصمیم‌گیری برای غربالگری
سن: سن شروع و دفعات انجام غربالگری با افزایش سن تغییر می‌کند.
سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی سرطان، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
عوامل خطر دیگر: سیگار کشیدن، چاقی، عدم تحرک و برخی بیماری‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
غربالگری تضمین‌کننده عدم ابتلا به سرطان نیست: غربالگری به تشخیص زودهنگام کمک می‌کند، اما نمی‌تواند از ابتلا به سرطان جلوگیری کند.
اهمیت پیگیری منظم: انجام منظم غربالگری و پیگیری نتایج آن بسیار مهم است.
مشاوره با پزشک: برای تعیین بهترین برنامه غربالگری برای خود، حتماً با پزشک خود مشورت کنید..