دیابت بارداری
دیابت بارداری وضعیتی است که در آن سطح قند خون در اواخر دوران بارداری بالا می‌رود. این بیماری اولین بار بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهد. علائم آن نیز شامل افزایش تشنگی، تکرر ادرار و خستگی هستند و اگر درمان نشود، می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک .باشد
هنگامی که باردار هستید، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث کاهش تولید انسولین شود. افت انسولین، سطح قند خون شما را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد دیابت بارداری می‌شود.
علائم دیابت بارداری
نشانه های قند خون بالا ممکن است شامل تکرر ادرار، تشنگی بیش‌ازحد، خستگی، تاری دید و عفونت‌های داخلی باشد. با این حال، برخی از زنان ممکن است علائم قابل توجهی را تجربه نکنند، به همین دلیل معاینه منظم قبل از زایمان برای تشخیص و مدیریت دقیق نشانه های دیابت بارداری بسیار مهم است.
عوامل تاثیرگذار
در صورت وجود شرایط زیر، مادر در خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت بارداری قرار دارد:
• اضافه وزن
• بی تحرکی
• فشار خون بالا
• مقادیر پایین کلسترول خوب (HDL) در خون
• مقادیر بالای تری گلیسیرید در خون
• سابقهی خانوادگی دیابت
• سندروم تخمدان پلی کیستیک
• سابقهی دیابت حاملگی در بارداری قبلی
• سابقهی تولد نوزادی که بیش از ۴ کیلوگرم وزن داشته است
• بارداری چندقلویی
تشخیص دیابت بارداری
آزمایش غربالگری گلوکز، یک آزمایش معمول در دوران بارداری است که میزان گلوکز) قند خون( در زنان باردار را بررسی می‌کند. تست غربالگری دیابت بارداری، بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ حاملگی انجام می‌شود. اما در صورت وجود عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری، در اولین ملاقات با پزشک، تست چالش گلوکز انجام می‌شود.
تست چالش گلوکز GCT
این تست برای غربالگری و تشخیص اختلالات قند خون در زنان باردار، در هفته‌ی ۲۴ تا ۲۸ حاملگی انجام می‌شود و مثبت بودن آن به معنای ابتلا به دیابت بارداری نیست. بلکه مشخص می‌کند چه افرادی به آزمایش‌های بیشتر برای تایید تشخیص دیابت حاملگی، نیاز دارند.در تست چالش گلوکز (GCT)، اگر سطح گلوکز خون بالاتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد، تست مثبت است و نیاز به انجام تست تحمل گلوکز خواهید داشت.
در مرحله‌ی اول، این آزمایش را می‌توان در شرایط غیر ناشتا و در هر ساعت از روز، بدون توجه به آخرین وعده‌ی غذایی مصرفی، انجام داد. در مدت انجام آزمایش، شما باید در حالت نشسته قرار داشته باشید و از نوشیدن چای یا قهوه، خوردن مواد غذایی یا فعالیت بدنی شدید، خودداری کنید. از شما خواسته می‌شود مایعی حاوی ۵۰ گرم گلوکز را طی ۵ دقیقه بنوشید. با گذشت ۱ ساعت از نوشیدن محلول گلوکز، برای بررسی سطح گلوکز خون، از شما نمونه خون گرفته می‌شود.
تست تحمل گلوکز (GGT)
برای انجام این تست، باید حداقل ۸ ساعت قبل از آزمایش، ناشتا باشید و به غیر از آب چیزی نخورید و ننوشید. در طول آزمایش نیز نمی‌توانید غذا بخورید.
در تست تحمل گلوکز ۳ ساعته، از شما خواسته می‌شود مایعی که حاوی ۱۰۰ گرم گلوکز است را طی ۵ دقیقه بنوشید. برای این تست ۳ بار از شما نمونه‌ی خون گرفته می‌شود: در حالت ناشتا، ۱ ساعت، ۲ ساعت و ۳ ساعت بعد از نوشیدن محلول گلوکز.
تست تحمل گلوکز ۲ ساعته نیز به همین شکل انجام می‌شود ولی با این تفاوت که محلول مورد استفاده، حاوی ۷۵ گرم گلوکز است و قند خون در حالت ناشتا، ۱ ساعت و ۲ ساعت بعد از مصرف محلول اندازه گیری می‌شود.
بررسی نتایج آزمایش قند خون
در آزمایش قند خون، هموگلوبین گلیکوزیله یا HbA1C سطح قند خون در ۳ ماه گذشته را نشان می‌دهد. در دیابت بارداری باید در محدوده‌ی ۶ تا ۶/۵ باشد. HbA1C کم‌تر از ۶/۵، با کمترین خطر ناهنجاری‌های مادرزادی همراه است.
اگر دو مورد از مقادیر اندازه گیری شده بالای محدوده‌ی طبیعی باشد، تشخیص دیابت بارداری گذاشته می‌شود؛ در صورت عدم درمان این بیماری، سطح بالای قند خون یا دیابت می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی مادر و کودک ایجاد کند. این موارد را عوارض قند بالا در بارداری می‌نامند.
درمان
در بسیاری از موارد، دیابت بارداری تنها با رژیم غذایی و ورزش قابل درمان است. در بعضی موارد، برای کاهش قند خون ممکن است پزشک داروهای خوراکی یا تزریقی تجویز کنید. مادران باردار باید از علائم کاهش یا افزایش قند خون آگاه باشند و در چنین مواقعی عملکرد درستی داشته باشند.
علائم قند خون بالا شامل:
مشکل در تمرکز، سردرد، افزایش تشنگی، تاری دید یا کاهش وزن است.
علائم قند خون پایین شامل:
اضطراب، گیجی، سرگیجه، سردرد، گرسنگی، افزایش ضربان قلب، احساس لرزش یا لرزیدن، رنگ پریدگی پوست، تعریق یا ضعف است.