یائسگی، مرحله‌ای از زندگی است که در آن تغییرات هورمونی منجر به پایان یافتن قاعدگی در زنان و کاهش تولید تستوسترون در مردان می‌شود. اگرچه این فرایند در زنان مشهورتر است، اما مردان نیز تغییرات هورمونی مشابهی را تجربه می‌کنند.
یائسگی در زنان
تعریف: یائسگی زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها تولید تخمک و هورمون‌های استروژن و پروژسترون را متوقف کنند.
علائم: علائم یائسگی در زنان بسیار متنوع است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرگرفتگی
- تعریق شبانه
- تغییرات خلقی
- خشکی واژن
- کاهش میل جنسی
- اختلالات خواب
- پوکی استخوان
علل: یائسگی عمدتاً به دلیل کاهش عملکرد تخمدان‌ها با افزایش سن رخ می‌دهد. عوامل ژنتیکی، جراحی تخمدان، شیمی درمانی و برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند در ایجاد یائسگی زودرس نقش داشته باشند.
درمان: درمان یائسگی به علائم و شدت آن‌ها بستگی دارد و ممکن است شامل هورمون درمانی، داروهای ضد افسردگی، داروهای گیاهی و تغییر سبک زندگی باشد.
یائسگی در مردان (آندروپوز)
تعریف: آندروپوز یا یائسگی مردانه به کاهش تدریجی تولید تستوسترون با افزایش سن اشاره دارد.
علائم: علائم آندروپوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش میل جنسی
- اختلال نعوظ
- کاهش توده عضلانی
- افزایش چربی بدن
- خستگی مزمن
- تغییرات خلقی
- کاهش تمرکز
علل: افزایش سن، بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی، چاقی، مصرف برخی داروها و جراحی‌های بیضه از جمله دلایل کاهش تستوسترون هستند.
درمان: درمان آندروپوز شامل جایگزینی تستوسترون، تغییر سبک زندگی، درمان بیماری‌های زمینه‌ای و مشاوره روانشناسی است.
تفاوت‌های یائسگی در زنان و مردان
ویژگی یائسگی زنان یائسگی مردان (آندروپوز)
سن شروع معمولاً بین 45 تا 55 سالگی تدریجی و معمولاً بعد از 50 سالگی
سرعت تغییرات تغییرات هورمونی سریع‌تر و قابل توجه‌تر است. تغییرات هورمونی تدریجی‌تر و کمتر قابل توجه است.
علائم گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات خلقی، خشکی واژن کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، کاهش توده عضلانی، خستگی مزمن
درمان هورمون درمانی، داروهای ضد افسردگی، تغییر سبک زندگی جایگزینی تستوسترون، تغییر سبک زندگی، درمان بیماری‌های زمینه ای
اهمیت مراقبت از سلامتی در دوران یائسگی
چه زن باشید چه مرد، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر بگذارد. برای حفظ سلامت در این دوران، مهم است که:
- تغذیه سالم داشته باشید.
- به طور منظم ورزش کنید.
- استرس خود را مدیریت کنید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.